PLLA โพลีเมอร์สังเคราะห์จากพืช กระตุ้นคอลลาเจน กระชับผิวเต่งตึงให้ดูอ่อนเยาว์
Key Takeaway
- PLLA หรือ Poly-L-Lactic Acid คือ โพลีเมอร์สังเคราะห์เกรดการแพทย์ สามารถย่อยสลายไปตามธรรมชาติ มักใช้เป็นวัสดุการแพทย์เพื่อซ่อมแซมเนื้อเยื่อ เช่น ไหมเย็บแผลแบบละลาย
- PLLA สามารถกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนใหม่ที่แข็งแรง จึงถูกนำมาเป็นองค์ประกอบของสารเติมเต็ม หรือวัสดุยกกระชับผิวเพื่อความงาม
- ผลิตภัณฑ์บำบัดความงามที่มี PLLA เป็นองค์ประกอบ ได้แก่ ไหมยกกระชับผิว และ Sculptra
- PLLA เป็นสารเติมเต็มที่สามารถอยู่ใต้ผิวเราได้นานสูงสุด 2 ปี จากนั้นจึงค่อย ๆ ย่อยสลายเป็นคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) น้ำ และกรดแลกติก
PLLA คืออะไร?
Poly-l-lactic Acid (PLLA) คือโพลีเมอร์สังเคราะห์จากพืชที่สามารถย่อยสลายไปได้เองตามธรรมชาติ ซึ่งมีการนำ PLLA มาใช้ประโยชน์มากมายหลายอุตสาหกรรม สำหรับทางการแพทย์ PLLA ถูกจัดเป็นวัสดุทางการแพทย์ที่มีความปลอดภัย สามารถเข้ากับร่างกายได้ดี มีโอกาสต่อต้าน PLLA เป็นสิ่งแปลกปลอมน้อยมาก จึงมักนำมาใช้เป็นไหมเย็บแผลชนิดละลาย หรือใช้ในการศัลยกรรมกระดูก
นอกจากนี้ PLLA ยังนำมาใช้เพื่อเสริมความงามได้ เนื่องจาก PLLA สามารถเข้าไปกระตุ้นให้ร่างกายของเราสร้างคอลลาเจนขึ้นมาใหม่ ซึ่งคอลลาเจนมีความสำคัญต่อความแข็งแรง ยืดหยุ่น และกระชับของผิวอย่างมาก เมื่อผิวมีคอลลาเจนเพิ่มขึ้น จึงทำให้ส่วนที่เคยหย่อนคล้อย เต็มไปด้วยริ้วรอยร่องลึก กลับมากระชับและเติมเต็มเรียบเนียนอีกครั้ง
โดย PLLA สำหรับหัตถการความงามนั้นจะมีรูปแบบไหมยกกระชับหรือการร้อยไหม ซึ่งจะมีคุณสมบัติในการยกกระชับผิว เหมือนกับการเย็บเก็บผิวที่หย่อนคล้อยให้ยึดติดกระชับขึ้น ในขณะเดียวกันก็สามารถกระตุ้นคอลลาเจนเพื่อให้ผิวแข็งแรงขึ้น โดยไหมยกกระชับนั้นไม่ได้มีเพียงแค่ PLLA ชนิดเดียว แต่ยังมีไหมชนิด PDO และ PCL อีกด้วย
PDO (Polydioxanone)
PDO เป็นโพลีเมอร์สังเคราะห์ชนิดหนึ่ง สามารถกระตุ้นให้ร่างกายสร้างคอลลาเจนเพิ่มได้เช่นเดียวกับ PLLA แต่ด้วยกระบวนการที่ต่างกัน คือ PDO จะก่อให้เกิดการอักเสบที่ผิวหนังชั้นหนังแท้ (Dermis) และร่างกายจะบังคับกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนขึ้นมาใหม่
PCL (Polycaprolactone)
PCL เป็นโพลีเมอร์สังเคราะห์ที่มีความยืดหยุ่นน้อยและแข็งแรงมาก ทำให้เกิดกระบวนการย่อยสลายได้ยากกว่าไหมชนิดอื่น ๆ ด้วยเหตุนี้ไหม PCL จึงสามารถอยู่ใต้ผิวได้นานกว่า เหมาะกับการใช้เพิ่มเนื้อเยื่อใต้ผิว เช่น บริเวณแก้ม กรอบหน้า หรือการยกกระชับส่วนกรามและจมูก
นอกจาก PLLA จะเป็นส่วนหนึ่งของหัตถการร้อยไหมแล้ว PLLA ยังถูกนำมาเป็นส่วนประกอบของ Sculptra ซึ่งเป็นสารเติมเต็มประเภทฉีด โดย PLLA ใน Sculptra จะอยู่ในรูปอนุภาคทรงกลมขนาดเล็ก เมื่อฉีดเข้าสู่ใต้ผิว จะไปกระตุ้นให้เกิดการสร้างคอลลาเจน ก่อนที่จะค่อย ๆ ถูกดูดซึมและย่อยสลายตามธรรมชาติ
PLLA ช่วยเรื่องอะไรบ้าง?
อย่างที่กล่าวไปแล้ว ว่า PLLA เป็นโพลีเมอร์สังเคราะห์จากพืชที่เป็นประโยชน์ในหลาย ๆ อุตสาหกรรม แต่สำหรับในด้านความงามทางการแพทย์ โพลีเมอร์สังเคราะห์ PLLA สามารถกระตุ้นให้เซลล์ไฟโบรบลาสต์ (Fibroblast) สร้างเส้นใยคอลลาเจนเพิ่มขึ้น ซึ่งมีความสำคัญต่อโครงสร้างผิว เมื่อคอลลาเจนเพิ่มขึ้น จึงช่วยแก้ปัญหาผิวต่าง ๆ เช่น
- PLLA ทำให้มีเนื้อเยื่อที่ถูกสร้างใหม่ไปเติมเต็มส่วนที่เสื่อมสภาพ
- PLLA ทำให้โครงสร้างผิวมีความแข็งแรงขึ้น
- PLLA สามารถทำให้ผิวยกกระชับ เต่งตึง ยืดหยุ่น
- PLLA สามารถทำให้ผิวดูเรียบเนียน รูขุมขนกระชับ รอยสิวหลุมสิวดูลดลง
- PLLA สามารถรักษาความชุ่มชื้นของผิว ลดความแห้งกร้าน
PLLA มีข้อดีอะไรบ้าง?
- PLLA เป็นโพลีเมอร์สังเคราะห์จากพืช สามารถเข้ากับร่างกายได้ดี จึงพบอาการแพ้หลัง PLLA เข้าสู่ร่างกายได้น้อยมาก
- PLLA ในไหมยกกระชับ สามารถยกกระชับผิวตั้งแต่ชั้นหนังแท้ ทำให้ผิวภายนอกดูเต่งตึงขึ้นได้ชัดในเวลาไม่นาน อีกทั้งหลังจากที่ไหม PLLA อยู่ใต้ผิวยังสามารถกระตุ้นคอลลาเจนเพื่อให้ผิวแน่นขึ้นได้อีกด้วย แต่ในขณะเดียวกันก็สามารถสลายไปได้เองโดยไม่เป็นสารตกค้างในร่างกาย
- ถึงแม้ว่า PLLA จะย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ แต่ก็สามารถอยู่ภายใต้ผิวหนังได้นานระดับหนึ่งที่สามารถกระตุ้นให้ร่างกายสร้างคอลลาเจนใหม่ได้อย่างต่อเนื่อง
- อนุภาค PLLA ใน Sculptra สามารถแทรกซึมไปยังเนื้อเยื่อใต้ผิว ทำให้สามารถกระตุ้นคอลลาเจนได้ในหลาย ๆ จุดอย่างสม่ำเสมอ
- PLLA ใน Sculptra สามารถเห็นผลที่ชัดเจนหลังจากฉีดภายใน 3 เดือน
PLLA มีข้อจำกัดอะไรบ้าง?
- ไม่ว่าจะเป็น PLLA จากการร้อยไหม หรือการฉีด PLLA ก็ไม่สามารถคงผลลัพธ์ยกกระชับ เติมเต็มผิวได้อย่างถาวร เนื่องจาก PLLA สามารถสลายได้เองตามธรรมชาติ
- PLLA ไม่สามารถทำให้เห็นผลลัพธ์ที่ชัดเจนทันที การเปลี่ยนแปลงจะอยู่ในรูปแบบค่อยเป็นค่อยไป
- PLLA อาจไม่สามารถใช้ได้ในผู้ที่แพ้ PLLA รวมถึงผู้ที่มีแนวโน้มเป็นแผลคีลอยด์ได้ง่าย และผู้ที่มีภาวะเลือดไหลหยุดยาก
PLLA แตกต่างจากสารเติมเต็มอื่นหรือไม่? อย่างไร?
PLLA ในรูปแบบฉีดเข้าใต้ผิว เป็นวัสดุทางการแพทย์ในหมวดหมู่สารเติมเต็มที่สามารถสลายตัวได้ จึงให้ผลลัพธ์เพียงชั่วคราวเท่านั้น แต่ข้อดีของวัสดุที่คงอยู่เพียงชั่วคราวนั้นคือ เมื่อเกิดความไม่ชอบใจ ก็สามารถสลายออกไปได้หรือรอจนกว่าวัสดุนั้นจะสลายไปเอง หรือถ้ามีอาการแพ้ ก็สามารถแก้ไขได้ทันท่วงที
นอกจาก PLLA นั้นยังมีสารเติมเต็มรูปแบบอื่น ๆ ที่มีความปลอดภัยเช่นเดียวกัน แต่อาจมีความแตกต่างในรูปแบบเนื้อสัมผัส การทำงาน และความคงรูป ซึ่งรายละเอียดต่าง ๆ มีดังนี้
Collagen
คอลลาเจนเป็นองค์ประกอบหนึ่งในโครงสร้างของผิวหนังและเนื้อเยื่อทั่วร่างกาย ในทางการแพทย์นั้นสามารถสกัดคอลลาเจนจากสัตว์หรือมนุษย์เพื่อนำมาใช้เสริมโครงสร้างของผิวหนังได้ การใช้สารคอลาเจนเข้าไปในร่างกาย ไม่ว่าวิธีใดก็ตาม ไม่ได้มีผลในการกระตุ้นให้ร่างกายสร้างคอลลาเจนเพิ่มด้วยตนเอง จึงทำให้คอลลาเจนที่เติมเข้าไปถูกดูดซึมไปอย่างรวดเร็ว ไม่มีผลที่ยืนยันประโยชน์การใช้คอลลาเจนชัดเจน
Hyaluronic Acid (HA)
กรดไฮยาลูรอนิกเป็นองค์ประกอบที่พบเจอได้ตามเนื้อเยื่อผิวหรือกระดูกอ่อน มีเนื้อสัมผัสคล้ายเจล นิยมนำมาใช้ฉีดฟิลเลอร์หรือสารเติมเต็มเพื่อปรับผิวเรียบเนียน หรือเพิ่มมิติให้กับใบหน้า โดยฟิลเลอร์กรดไฮยาลูรอนิกในปัจจุบันเป็นที่นิยมอย่างมาก แต่ละยี่ห้อก็มีรูปแบบเนื้อฟิลเลอร์ที่ต่างกันเพื่อการใช้งานอย่างเจาะจงมากขึ้น เช่น ฟิลเลอร์เนื้อแข็งใช้เพื่อเพิ่มมิติ ยกผิวจากการทรุดตัวของกระดูก หรือฟิลเลอร์เนื้อละเอียดใช้เพื่อลบริ้วรอยตื้น ปรับผิวเนียน เป็นต้น ซึ่งกรดไฮยาลูรอนิกจะสามารถอยู่ได้ประมาณ 12 เดือน
Calcium Hydroxylapatite (CaHA)
แคลเซียมไฮดรอกซีอะพาไทด์เป็นองค์ประกอบที่พบได้ตามกระดูกและฟัน ในผลิตภัณฑ์เพื่อความงามนั้นจะอยู่ในรูปอนุภาคทรงกลม หรือ Calcium Hydroxylapatite microsphere เมื่อเข้าสู่ผิวหนังแล้วจะก่อให้เกิดโครงสร้างตาข่ายสามมิติ จากนั้นเซลล์ไฟโบรบลาสต์ที่ถูกกระตุ้นจะผลิตคอลลาเจนเพิ่มขึ้นมานั่นเอง โดยอนุภาคของ CaHA นี้สามารถอยู่ภายในร่างกายของเราได้นาน 12-18 เดือนและโอกาสสลายยากกว่าสารเติมเต็มชนิดอื่น ๆ
“นอกจากสารเติมเต็มแบบชั่วคราว ยังมีสารเติมเต็มแบบถาวร เช่น Polymethylmethacrylate (PMMA), ซิลิโคน, Bellafill ซึ่งสารเติมเต็มกลุ่มนี้ไม่สามารถสลายไปได้เอง เมื่ออยู่ภายใต้ผิวเป็นเวลานานอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ใบหน้าผิดรูป เป็นก้อนแข็ง หากต้องการนำออกทำได้เพียงการผ่าตัดออกเท่านั้น”
PLLA มีผลข้างเคียงหรือไม่?
เนื่องจาก PLLA เป็นโพลีเมอร์ที่ได้รับการวิจัยมาแล้วว่าสามารถเข้ากับร่างกายมนุษย์ได้ดี จึงมักก่อให้เกิดผลข้างเคียงจาก PLLA โดยตรงนั้นน้อยมาก แต่การทำหัตถการที่ใช้ PLLA อย่างการร้อยไหมหรือการฉีดก็ยังสามารถก่อให้เกิดผลข้างเคียงอื่น ๆ ได้ เช่น อาการปวด บวมแดง บางครั้งอาจสัมผัสได้ถึงก้อนใต้ผิว หรือมีการอักเสบโดยที่ผิวเปลี่ยนสี ซึ่งหากมีอาการผิดปกติ แนะนำให้เข้าพบแพทย์โดยเร็ว
สามารถทำหัตถการ PLLA ร่วมกับหัตถการอื่นได้ไหม?
หากต้องการทำหัตถการผิวอื่น ๆ นอกจากการใช้ PLLA ร่วมด้วย แนะนำว่าควรเว้นระยะห่างระหว่างหัตถการประมาณ 4-6 สัปดาห์ เพื่อประสิทธิภาพในการทำงานของ PLLA ที่ดีที่สุด และป้องกันผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นอย่างไม่คาดคิด
PLLA กี่วันเห็นผล?
PLLA เป็นโพลีเมอร์สังเคราะห์ที่ถูกนำมาเป็นองค์ประกอบในหัตถการต่าง ๆ ดังนั้นผลลัพธ์กี่วันเห็นผลนั้นจึงขึ้นอยู่กับหัตถการที่เลือกทำ ยกตัวอย่างเช่น PLLA ในหัตถการฉีด Sculptra นั้นจะเริ่มเห็นผลประมาณ 3-4 สัปดาห์ และเห็นผลลัพธ์เต็มที่ประมาณ 3 เดือน ส่วน PLLA ในหัตถการร้อยไหมนั้นจะเริ่มเห็นผลประมาณ 7 วันหลังทำ และจะเห็นผลชัดเจนขึ้นหลังร้อยไหมไปแล้ว 2-3 เดือน ขึ้นอยู่กับปริมาณและเทคนิคที่ทำ
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับสาร PLLA
PLLA เหมาะกับใคร
PLLA เหมาะกับผู้ที่มีปัญหาโครงสร้างผิวเสื่อมสภาพจากคอลลาเจนไม่เพียงพอที่ทำให้เกิดปัญหาผิวเหี่ยวย่น ไม่เรียบเนียน ขาดความยืดหยุ่น
PLLA เจ็บไหม?
ขึ้นอยู่กับหัตถการ หากเป็นการร้อยไหม PLLA อาจรู้สึกเจ็บเมื่อมีการร้อยไหมเข้าสู่ใต้ชั้นผิว ในส่วนของการฉีด Sculptra อาจรู้สึกเจ็บเมื่อเดินยาเข้าสู่ผิว ทั้งนี้ระดับความเจ็บขึ้นอยู่กับความสามารถในการทนเจ็บของแต่ละบุคคล
PLLA สามารถสลายเองได้หรือไม่?
PLLA สามารถสลายไปได้เองตามธรรมชาติโดยไม่ต้องฉีดสลายหรือผ่าตัดนำออก
PLLA กระตุ้นคอลลาเจนต่อเนื่อง เสริมผิวแข็งแรงดูอ่อนเยาว์
PLLA โพลีเมอร์กระตุ้นคอลลาเจนใต้ผิว จัดเป็นสารสังเคราะห์ที่มีความปลอดภัย ย่อยสลายได้เองและไม่เป็นสารอันตรายตกค้าง จึงนิยมนำมาใช้ในหัตถการฟื้นฟูโครงสร้างผิว ยกกระชับ เติมเต็มชั้นผิวอย่างการร้อยไหมและ Sculptra
มีข้อสงสัยเกี่ยวกับการใช้ PLLA กระตุ้นคอลลาเจนใต้ผิว สามารถขอคำปรึกษากับแพทย์ผิวหนังเฉพาะทางได้ที่ SkinX แอปพลิเคชันพบแพทย์ผิวหนังออนไลน์จากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำทั่วประเทศไทยที่คอยให้คำแนะนำแก่คุณทุกที่ ไม่ต้องรอคิว พร้อมกับดีลหัตถการสุดพิเศษเฉพาะลูกค้า SkinX เท่านั้น
Reference
Capuana, E. Lopresti, F. Ceraulo, M & Carrubba, VL. (2022). Poly-l-Lactic Acid (PLLA)-Based Biomaterials for Regenerative Medicine: A Review on Processing and Applications. Polymers (Basel), 14(6): 1153. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8955974/
Polydioxanone (POD) Polymer for Bioresorbable Medical Devices. (n.d.). Poly-Med. https://poly-med.com/polydioxanone-pdo-polymer/