สะดุ้งตื่น ใจสั่น เกิดจากอะไร? อันตรายต่อสุขภาพรึเปล่า?

อาการสะดุ้งตื่น ที่เกิดขึ้นในกลางดึก อาจทำให้คุณตื่นขึ้นมา และหลับต่อได้ยาก พอเช้ามาก็รู้สึกไม่สดชื่นเท่าไร เหมือนพักผ่อนได้ไม่เพียงพอ ในบทความนี้ SkinX จะพาคุณไปทำความรู้จักกับอาการสะดุ้งตื่นให้มากขึ้น ว่ามันเกิดขึ้นได้อย่างไร มีวิธีแก้ไขไหม และอันตรายต่อสุขภาพรึเปล่า มาอ่านบทความนี้เพื่อไขข้อสงสัยกัน

SkinX แอปพลิเคชันที่ครบเครื่องเรื่องผิวหนัง ที่รวบรวมแพทย์ผิวหนังผู้เชี่ยวชาญจากสถานพยาบาลชั้นนำ มาให้คำปรึกษา และวินิจฉัยปัญหาผิวหนังของคุณได้ในทุกเวลา ไม่ต้องรอคิว ไม่ต้องรอผลนาน ปรึกษาแพทย์ครั้งแรกไม่มีค่าใช้จ่าย พร้อมทั้งยังได้โปรโมชันอีกมากมาย ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน SkinX ได้เลยที่ App Store & Google Play

อาการสะดุ้งตื่นคืออะไร?

อาการสะดุ้งตื่น คือ อาการที่ร่างกายเกิดการสะดุ้งตื่นขึ้นในขณะที่กำลังหลับอยู่ โดยอาจทำให้ไม่สามารถหลับต่อได้ ซึ่งผู้ที่มีอาการสะดุ้งตื้น มักจะมีฝันร้ายหรือภาพหลอนร่วมด้วย เช่น ฝันว่าตกจากที่สูง นอกจากนี้อาการสะดุ้งตื่นสามารถเกิดได้จากหลายปัจจัย เช่น ความเครียด อาการหยุดหายใจขณะหลับ และอาการกระตุกในขณะหลับ ซึ่งจะทำให้เกิดการสะดุ้งตื่นในเวลาต่อมา ทั้งนี้ อาการกระตุกมักเกิดกับร่างกายซีกใดซีกหนึ่งเท่านั้น และอาจมีอาการเหน็บชาร่วมด้วย สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศ ทุกวัย แต่มักพบบ่อยในผู้ใหญ่มากกว่าเด็ก

อาการสะดุ้งตื่นเกิดจากอะไร?

อาการสะดุ้งตื่น ยังไม่ทราบสาเหตุการเกิดที่แน่ชัด แต่คาดว่าอาจเกิดมาจากการที่ระบบประสาท ได้ทำการปล่อยสารสื่อประสาทผิดพลาด เนื่องจากกล้ามเนื้อมีการคลายตัวเต็มที่ในขณะหลับ แต่เมื่อมีอาการฝันร้ายและตกใจ ทำให้สมองเข้าใจผิดไปว่าร่างกายกำลังล้ม หรือตกลงมาจากที่สูงจริง ๆ สมองจึงสั่งการให้กล้ามเนื้อหดตัว และเกิดการกระตุกขึ้น เป็นปฏิกิริยาตอบสนองของร่างกายตามธรรมชาติ ต่อความฝันที่เกิดขึ้น

ปัจจัยที่อาจกระตุ้นให้เกิดอาการสะดุ้งตื่น

อาการสะดุ้งตื่น หรือฝันร้าย สามารถเกิดขึ้นได้จากพฤติกรรมการใช้ชีวิตของแต่ละบุคคล ซึ่งปัจจัยที่อาจกระตุ้นให้เกิดอาการสะดุ้งตื่น แล้วนอนไม่หลับได้ มีดังเช่น

การดื่มคาเฟอีน หรือแอลกอฮอล์ หากดื่มคาเฟอีน หรือแอลกอฮอล์มากเกินไป ก็อาจทำให้มีอาการสะดุ้งตื่นตามมาได้ เนื่องจากเครื่องดื่มเหล่านี้ มีฤทธิ์กระตุ้นระบบประสาท และส่งผลต่อการขยายหรือหดตัวของหลอดเลือดโดยตรง จึงทำให้รบกวนการหลับ เกิดอาการนอนกรน นอนหลับไม่สนิท และสะดุ้งตื่นได้
การออกกำลังกายอย่างหนัก หรือออกกำลังกายก่อนนอน จะส่งผลให้ร่างกายตื่นตัว และเกิดอาการสะดุ้งตื่นขณะหลับได้ง่าย นอกจากนี้ ยังอาจทำให้เกิดภาวะหยุดหายใจขณะหลับได้อีกด้วย จึงไม่ควรหักโหมออกกำลังกายก่อนนอนเป็นอย่างยิ่ง
ภาวะเครียด เมื่อมีอาการเครียดหรือวิตกกังวล ระดับฮอร์โมนคอร์ติซอลในร่างกายที่สูงเกินไป จะส่งผลให้การนอนหลับแย่ลง นอนหลับได้ไม่สนิท และเกิดอาการสะดุ้งตื่นได้ง่าย อีกทั้งเมื่อเกิดการสะดุ้งตื่นบ่อยในกลางดึก ก็ยิ่งทำให้มีอาการวิตกกังวลมากขึ้น ส่งผลต่อคุณภาพการนอนหลับอย่างมาก
พฤติกรรมการนอน เมื่ออดนอน หรือนอนหลับไม่เพียงพอ สามารถก่อให้เกิดอาการสะดุ้งตื่นได้ง่าย และอาจนำไปสู่โรคนอนไม่หลับเรื้อรัง นอกจากนี้ ยังทำให้มีอารมณ์แปรปรวน ความจำแย่ลง และนอนน้อยแล้วปวดหัวได้อีกด้วย

วิธีแก้ไขอาการสะดุ้งตื่น

วิธีแก้ไขอาการสะดุ้งตื่นมีหลากหลายวิธีการ สามารถทำด้วยตนเองได้ง่าย ๆ แค่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ดังนี้

หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน หรือแอลกอฮอล์

ควรหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน หรือแอลกอฮอล์ ตั้งแต่ช่วงบ่ายถึงก่อนนอน เนื่องจากเครื่องดื่มเหล่านี้ออกฤทธิ์กระตุ้นระบบประสาท ส่งผลให้ร่างกายตื่นตัว และไหลเวียนอยู่ในร่างกายได้หลายชั่วโมง ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการนอนไม่หลับ หรือสะดุ้งตื่นขึ้นมากลางดึกได้

หลีกเลี่ยงการใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ก่อนนอน

ควรหลีกเลี่ยงการใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ เช่น สมาร์ตโฟน คอมพิวเตอร์ ก่อนนอน เนื่องจากแสงสีฟ้าจากอุปกรณ์เหล่านี้ สามารถไปรบกวนการหลั่งฮอร์โมนเมลาโทนิน ที่ช่วยควบคุมเรื่องการนอนหลับ จนอาจทำให้เกิดการสะดุ้งตื่นขึ้นมาระหว่างนอนหลับพักผ่อนได้

ปรับสภาพแวดล้อมของห้องนอน

สภาพแวดล้อมในการนอนก็มีผลต่ออาการสะดุ้งตื่น ใจสั่นได้เช่นกัน หากมีอากาศที่ร้อนหรือเย็นเกินไป, มีเสียงรบกวนการพักผ่อน, แสงสว่างต่าง ๆ ที่ส่องเข้ามารบกวนสายตา หรืออุปกรณ์เครื่องนอนที่ไม่สบายตัว ทั้งหมดนี้ สามารถส่งผลกระทบต่อการนอนหลับ และอาจทำให้เกิดอาการสะดุ้งตื่นจนนอนต่อไม่ได้ทั้งสิ้น จึงควรปรับสภาพแวดล้อมของห้องนอน ให้สบายตัว และเหมาะกับการนอนหลับพักผ่อนให้ได้มากที่สุด

นอนให้เป็นเวลามากขึ้น

ควรปรับพฤติกรรมการนอน ด้วยการนอนให้เป็นเวลามากขึ้น พยายามเข้านอน และตื่นในเวลาเดิมซ้ำ ๆ เพื่อป้องกันไม่ให้ร่างกายสับสนว่าถึงเวลานอนแล้วหรือยัง เพราะหากนอนไม่เป็นเวลา อาจทำให้เกิดอาการหลับ ๆ ตื่น ๆ และสะดุ้งตื่นกลางดึกได้ง่ายกว่าปกติ

ใช้สมุนไพรบางชนิดที่ช่วยเรื่องการนอน

สมุนไพรบางชนิด สามารถช่วยเรื่องการนอนหลับได้ อย่างเช่นรากจากต้นวาเลเรียน (Valerian Root) ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนให้เป็นสมุนไพรสำหรับช่วยการนอนหลับในหลายประเทศ เช่น เยอรมนี ฝรั่งเศส และสหรัฐอเมริกา โดยสมุนไพรชนิดนี้มีสรรพคุณที่ช่วยคลายความวิตกกังวล และออกฤทธิ์คล้ายยานอนหลับ จึงช่วยให้คนไข้สามารถนอนหลับได้สนิท ไม่สะดุ้งตื่นขึ้นมากลางดึกอีก

สะดุ้งตื่นบ่อย ๆ อันตรายไหม?

สำหรับอาการสะดุ้งตื่น โดยปกติแล้วไม่ได้มีอันตรายร้ายแรงต่อชีวิต เพียงแค่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพการนอนหลับเพียงเท่านั้น แต่ในบางกรณี อาการสะดุ้งตื่นอาจสัมพันธ์กับภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ซึ่งมีความอันตรายต่อสุขภาพ และอาจร้ายแรงจนถึงแก่ชีวิตได้

ทั้งนี้ ควรสังเกตอาการสะดุ้งตื่นให้ดีว่ามีการหยุดหายใจขณะหลับร่วมด้วยหรือไม่ หากมีอาการหายใจติดขัด หรือหยุดหายใจเป็นพัก ๆ ในขณะหลับ ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อทำ Sleep Test วิเคราะห์คุณภาพการนอนหลับ และเข้ารับการรักษาแก้อาการนอนกรน รวมไปถึงภาวะหยุดหายใจขณะหลับโดยด่วน

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการสะดุ้งตื่น

ตอบคำถาม และข้อสงสัยที่พบบ่อยเกี่ยวกับการสะดุ้งตื่น

สะดุ้งตื่นกลางดึกทุกคืนควรพบแพทย์หรือไม่?

หากมีอาการสะดุ้งตื่นกลางดึกทุกคืน ควรไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยอาการ และหาสาเหตุของการสะดุ้งตื่น เนื่องจากโดยปกติแล้ว อาการสะดุ้งตื่นจะเกิดเป็นครั้งคราวเท่านั้น หากเกิดอาการบ่อย อาจมีสาเหตุจากปัญหาสุขภาพบางอย่างที่ทำให้เกิดอาการนั้นได้ เช่น โรคลมชัก หรือมีความผิดปกติของระบบประสาทบางส่วน เป็นต้น

สะดุ้งตื่น หัวใจเต้นเร็ว เกิดจากอะไร?

อาการสะดุ้งตื่น แล้วหัวใจเต้นเร็ว อาจเกิดจากการตกใจจากฝันร้าย หรือภาพหลอนขณะหลับ ซึ่งเป็นปฏิกิริยาตามธรรมชาติของร่างกายเมื่อตื่นตกใจ หรืออาจเกิดจากสาเหตุอื่น ๆ เช่น ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ หรือผลข้างเคียงจากยาได้ อาการหัวใจเต้นเร็วจากการสะดุ้งตื่น สามารถหายเองได้ในเวลาต่อมา แต่ถ้าหากรู้สึกว่าใจสั่นจนเจ็บหน้าอก พร้อมมีอาการหอบเหนื่อย ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุ และเข้ารับการรักษาต่อไป

สรุปเกี่ยวกับการสะดุ้งตื่น

อาการสะดุ้งตื่น คือ อาการนอนกระตุกในขณะหลับ ซึ่งจะทำให้เกิดการสะดุ้งตื่นในเวลาต่อมา และมักมีอาการเหน็บชาร่วมด้วย สามารถเกิดได้จากการฝันร้ายหรือเห็นภาพหลอน ที่ทำให้สมองเข้าใจผิด และปล่อยสารสื่อประสาทผิดพลาด จนเกิดการกระตุกของร่างกายขึ้น ซึ่งวิธีแก้ไขอาการสะดุ้งตื่นมีหลากหลายวิธีการ สามารถทำด้วยตนเองได้ง่าย ๆ แค่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม

SkinX แอปพลิเคชันพบแพทย์ออนไลน์ ที่ได้รวบรวมแพทย์ผิวหนังจากสถานพยาบาลชั้นนำ มาให้คำปรึกษาคุณได้ทุกที่ ทุกเวลา ไม่ต้องรอคิว ให้คุณได้รับคำปรึกษาพร้อมกับทราบผลเลยทันที โหลดแอปพลิเคชัน SkinX เลยวันนี้ พร้อมรับดีลสุดคุ้มมากมาย

Reference

Johnson, J. (2023, January 11). What is a hypnic jerk?. MedicalNewsToday. https://www.medicalnewstoday.com/articles/324666

Kubala, J. (2023, August 28). How Valerian Root Helps You Relax and Sleep Better. Healthline. https://www.healthline.com/nutrition/valerian-root

Summer, J. & DeBanto, J. (2023, December 8). Hypnic Jerks: Why You Twitch When You Sleep. Sleepfoundation. https://www.sleepfoundation.org/parasomnias/hypnic-jerks