17 สิงหาคม 2565
สาเหตุของ สิวเห่อ คืออะไร
หลายคนคงมีคำถามว่าทำไม สิว เต็มหน้าทั้งที่ก็พยายามรักษาความสะอาดอยู่ตลอดเวลา แน่นอนว่าปัญหาสิวเห่อขึ้นเต็มหน้าที่หลายคนกำลังประสบปัญหา เป็นปัญหาที่นอกจากจะสร้างความรำคาญให้แก่ผู้ที่สิวแล้ว การที่สิวขึ้นหน้าเยอะมากยังทำลายความมั่นใจอีกด้วย เพราะใช้เครื่องสำอางช่วยกลบสิวก็ไม่ได้ผล จะบีบก็ไม่ได้กลัวจะเป็นรอยแผลดำ รอยแดงทิ้งเอาไว้ สาเหตุที่ทำให้สิวเห่อหนักมาก นอกจากการอุดตันบริเวณรูขุมขนแล้ว พฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวันมีผลต่อการที่ทำให้สิวเห่อขึ้นเต็มหน้า
ทำไมสิวขึ้นเต็มหน้า ? โดยพื้นฐานของกลไกการเกิดสิว ส่วนใหญ่มาจากการที่ต่อมไขมันผลิตน้ำมันมากเกินไป ซึ่งทำให้เกิดการอุดตันในรูขุมขน และทำให้สิวเห่อขึ้นมากเต็มหน้าในที่สุด
ในบทความนี้จะมาไขข้อสงสัย สิวเห่อเกิดจากอะไร ลักษณะของสิวเห่อเป็นอย่างไร พร้อมทั้งบอกวิธีรักษาและป้องกันสิวเห่อขึ้นเต็มหน้าให้หน้ากลับมาเนียนใส โดยคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
สารบัญบทความ
- สิวเห่อ เกิดจากอะไร
- ลักษณะของสิวเห่อ
- วิธีรักษาสิวเห่อให้หน้ากลับมาเนียนใสไร้รอยดำ
- วิธีป้องกันสิวเห่อ ไม่ให้กลับมาอีก
- สรุป
สิวเห่อ เกิดจากอะไร
กลไกการเกิดสิวส่วนใหญ่มักเกิดจากการอุดตันของเซลล์ผิวที่ตาย ไขมัน (Sebum) และแบคทีเรียในรูขุมขน สิวสามารถขึ้นได้ทุกที่ทั่วทั้งร่างกายที่มีต่อมไขมันอาศัยอยู่ นอกจากการอุดตันแล้ว พันธุกรรมก็เป็นอีกปัจจัยหากคนในครอบครัวมีประวัติการเป็นสิว จะยิ่งเพิ่มให้คุณมีโอกาสเป็นสิวได้เช่นเดียวกัน และอีกปัจจัยที่ทำให้สิวเห่อคือ ฮอร์โมน หากอยู่ในช่วงวัยรุ่น ช่วงที่มีกำลังมีประจำเดือน หรือช่วงตั้งครรภ์ ในช่วงนั้นฮอร์โมนจะมีการแปรปรวนทำให้สิวขึ้นได้ และยังมีอีกหลายปัจจัยที่กระตุ้นให้สิวเห่อขึ้นเต็มหน้า
ปัจจัยที่กระตุ้นให้สิวเห่อ มีดังนี้
ความเครียด
เมื่อร่างกายเกิดความเครียด ร่างกายของเราจะผลิตฮอร์โมน Corticotrophin-releasing ซึ่งฮอร์โมนตัวนี้จะไปกระตุ้นการหลั่งของ Cytokines ที่อักเสบและส่งผลต่อการผลิตน้ำมัน ทำให้มีการผลิตน้ำมันออกมามากเกินไป เมื่อมีน้ำมันส่วนเกินมากเกินไปจะทำให้เกิดการอุดตันภายในรูขุมขน และทำให้สิวเห่อขึ้นมา
แม้ว่าความเครียดจะไม่ใช่สาเหตุหลักของการเกิดสิว แต่ความเครียดสามารถส่งผลให้สิวมีอาการแย่ลงและอาจเพิ่มจำนวนมากขึ้นได้
ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่มีส่วนผสมของสารที่ก่อให้เกิดการอุดตัน
สกินแคร์ โลชั่น และผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดเส้นผมและหนังศีรษะ อาจจะเป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่อยู่ดีๆสิวขึ้นเต็มหน้า Dr.St.Surin Lord แพทย์ผิวหนังที่ผ่านการรับรองในวอชิงตัน ดี.ซี. ได้กล่าวว่า “ เครื่องสำอางที่มีส่วนผสมของสารที่ก่อให้เกิดการอุดตัน สามารถทำให้เกิดสิวได้ ” แนะนำให้หลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมสารที่ก่อให้เกิดการอุดตันรูขุมขน
การทานอาหารบางชนิด
อาหารที่มีน้ำตาลสูงสามารถทำให้สิวเห่อหรืออาการสิวแย่ลง เมื่อรับประทานอาหารที่มีน้ำตาลสูงและระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น ร่างกายจะผลิตอินซูลิน เมื่ออินซูลินเพิ่มมากขึ้นจะกระตุ้นการผลิตซีบัมหรือไขมัน และยังเพิ่มระดับฮอร์โมน Androgen ซึ่งจะไปเพิ่มการผลิตไขมัน เมื่อมีไขมันจำนวนมากที่ผิวหนังจะทำให้เกิดการอุดตันในรูขุมขน และเกิดเป็นสิวในที่สุด
อาหารที่มีน้ำตาลสูง มีดังนี้
- ขนมปัง ข้าว และเส้นพาสต้า
- กาแฟ น้ำอัดลม และน้ำผลไม้
- ผลไม้กระป๋อง
- น้ำสลัด
- โยเกิร์ตที่ปรุงแต่งรส
- เบเกอรี่ ขนมหวาน
ผิวขาดน้ำ
ร่างกายของคนโดยปกติแล้วต้องการน้ำเพื่อรักษาสมดุลภายในร่างกาย ถ้าผิวขาดความชุ่มชื้น ร่างกายจะเกิดการผลิตน้ำมันออกมาทดแทนความชุ่มชื้นที่หายไป เมื่อมีน้ำมันมากเกินไปทำให้เกิดการอุดตันและกลายเป็นสิวในที่สุด นอกจากนี้ถ้าผิวมีความชุ่มชื้นที่เพียงพอจะช่วยลดอัตราการเกิดสิวลงได้
การสูบบุหรี่
จากผลวิจัยหลายชิ้นชี้ชัดว่า ควันบุหรี่เป็นอันตรายต่อปอดและผิวหนัง นักวิจัยเชื่อว่าการสูบบุหรี่ส่งผลต่อการผลิตซีบัม ทำให้การผลิตซีบัมมีเปลี่ยนแปลง และทำให้สิวเห่อขึ้นมา จากการศึกษาในปี 2009 จากผู้หญิงจำนวน 1046 คน พบว่า 82% ของผู้ที่มีอาการสิวบุกหรือสิวเห่อ ล้วนสูบบุหรี่ จึงเป็นหลักฐานที่ยืนยันความเชื่อว่า ควันบุหรี่มีผลต่อการเกิดสิว นอกจากนี้จำนวนบุหรี่ที่สูบต่อวันก็ส่งผลต่อความรุนแรงของสิวเช่นกัน
การพักผ่อนไม่เพียงพอ
การที่ร่างกายพักผ่อนไม่เพียงพออาจจะนำไปสู่ความเครียด และความเครียดสามารถส่งผลต่อการผลิตน้ำมัน ทำให้ต่อมไขมันผลิตน้ำมันออกมามากกว่าปกติ และมีแนวโน้มที่จะเกิดการอุดตันในรูขุมขนจากน้ำมันที่จะผลิตออกมามากเกินไป ซึ่งการอุดตันในรูขุมขนเป็นสาเหตุหลักของการเกิดสิว และนำไปสู่การที่สิวขึ้นเต็มหน้า
การใช้ยาบางชนิด
ยาบางชนิดอาจจะเป็นสาเหตุการที่สิวเห่อเต็มหน้าได้ ได้แก่ Steroids, Hormonal pills, Anticonvulsants, Lithium
ลักษณะของสิวเห่อ
ตามที่ทุกคนเรียกกัน “สิวเห่อ” สิวเห่อมักขึ้นเป็นจำนวนมากในบริเวณใกล้เคียงกัน บางครั้งมีลักษณะเป็นสิวมีหัวหนอง บางครั้งมีลักษณะเป็นสิวแดงเต็มหน้าเป็น
สิวไม่มีหัว หรือเป็นสิวผดที่เห่อขึ้นมาในช่วงอากาศร้อน สิวเห่อสามารถเป็นได้ทั้ง สิวอุดตัน (Comedone) สิวอักเสบ (Inflamed Acne) สิวผด (Acne Aestivalis)
วิธีรักษาสิวเห่อให้หน้ากลับมาเนียนใสไร้รอยดำ
“สิวเห่อเต็มหน้าทำไงดี?” ประโยคคำถามที่หลายคนสงสัยและต้องการความช่วยเหลือ เพื่อให้ใบหน้ากลับเรียบเนียน ลองมาหาคำตอบไปพร้อมกันกับ SkinX !
การที่สิวเห่อขึ้นหน้าส่วนใหญ่มักมาจากพฤติกรรมชีวิตประจำวัน และการอุดตันรูขุมขนของไขมัน เซลล์ผิวที่ตายแล้ว และเชื้อแบคทีเรีย ต้องยอมรับว่าการรักษาสิวเห่อค่อนข้างใช้เวลาในการรักษา เนื่องจากปริมาณสิวที่มีจำนวนมากกว่าปกติทั่วไป การรักษาจึงค่อนข้างใช้เวลานาน แต่อย่าเพิ่งหมดกำลังใจในการรักษาเพียงเพราะเวลารักษาที่ค่อนข้างนาน เพราะถ้าหากคุณรักษาสิวที่เห่อขึ้นเต็มใบหน้าจนหายหมดแล้ว คุณจะรู้ว่ามันคุ้มค่ากับเวลาที่ใช้ไป
วิธีรักษาสิวเห่อให้หน้ากลับมาเรียบเนียนเพิ่มความมั่นใจให้กับตัวเอง มีดังนี้
การใช้ยารักษาสิวเห่อ
- ยาที่สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป
- Benzoyl peroxide
ยา Benzoyl peroxide สามารถใช้รักษาได้ทั้งสิวอุดตันและสิวอักเสบ สามารถออกฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย และลดอาการอุดตันของสิวได้ ที่สำคัญแบคทีเรียไม่สามารถพัฒนาตัวเองเพื่อต้านยา Benzoyl peroxide ได้ ดังนั้นยาชนิดนี้ เมื่อใช้แล้วจะไม่เกิดอาการดื้อยาเหมือนยาปฏิชีวนะ มีทั้งในรูปแบบครีม เจล โฟม และโลชั่น สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป ผลข้างเคียงของ Benzoyl peroxide สามารถทำให้ผิวแห้ง เกิดการระคายเคืองได้ง่าย
- Salicylic acid
มักเป็นส่วนผสมที่อยู่ในยารักษาสิว ที่ขายตามร้านขายยาทั่วไป สาร Salicylic acid สามารถละลายไขมันได้ดี ทำให้สิวแห้งลงและช่วยลดการอุดตันรูขุมขน Salicylix acid จึงนิยมใช้รักษาสิวอุดตัน
- Adapalene
คือ Retinoid สังเคราะห์สามารถทนทานต่อแสง และสามารถใช้ Adapalene ร่วมกับ Benzoyl peroxide ได้ โดยจะไม่ทำให้การออกฤทธิ์ของตัวยาน้อยลง Adapalene ช่วยสามารถลดอาการบวมแดง อักเสบที่ผิวหนัง และลดจำนวนของสิวที่มีอาการรุนแรงได้ ตัวยา Adapalene สามารถใช้ได้กับคนไข้ที่มีอายุ 12 ปีขึ้นไปแล้วเท่านั้น และห้ามใช้ในหญิงตั้งครรภ์
- ยาที่อยู่ในการดูแลของแพทย์
- Topical retinoids
กลุ่มยาในอนุพันธ์วิตามินเอ ใช้รักษาได้ทั้งสิวอุดตันและสิวอักเสบ มีฤทธิ์ในการต้านการอักเสบและลดการอุดตันของสิวได้ แต่ข้อเสียของ Topical retinoids คืออาจจะทำให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวหนัง ผิวแห้งและไวต่อแสงมากขึ้น ผู้ใช้ยาจึงควรทาครีมกันแดดตอนกลางวันทุกวันเพื่อปกป้องผิว
- Oral contraceptives
หรือที่เรียกกันว่า “ยาคุมกำเนิด” นิยมใช้รักษาสิวกับเพศหญิง โดยตัวยาจะไปช่วยลดปริมาณ Androgen ที่ผลิตจากอวัยวะสืบพันธุ์ และลดปริมาณของ Free testosterone เพื่อไม่ให้ Free testosterone ถูกดึงไปสร้างเป็น Dihydrotestosterone ที่ช่วยกระตุ้นการทำงานของต่อมไขมัน ที่เป็นสาเหตุของสิวอักเสบแดง
- Oral isotertinoin
ส่วนใหญ่ Isotertinoin มักใช้รักษาสิวที่มีความรุนแรงปานกลางและรุนแรงมากอย่าง สิวเป็นไต สิวหัวช้าง( Nodular ) ยาชนิดนี้สามารถยับยั้งการทำงานของต่อมไขมัน ลดการอักเสบ และช่วยลดจำนวนของเชื้อแบคทีเรีย P.acne ในทางอ้อมจากปริมาณ Sebum ที่ลดลง Isotertinoin มักใช้กับคนไข้ที่มีอาการดื้อยา
การกดสิว
การกดสิวเป็นวิธีที่ได้รับความนิยมในอดีต แต่ในปัจจุบันทางการแพทย์พบว่าการรักษาสิวเห่อด้วยการกดสิวเป็นการรักษาสิวที่ปลายเหตุ ไม่ได้ช่วยลดจำนวนการเกิดสิว และอาจทิ้งรอยดำหลังจากการกดด้วย ที่สำคัญการกดสิวสามารถรักษาได้เพียงสิวอุดตันเท่านั้น ไม่สามารถใช้รักษาสิวอักเสบได้ เนื่องจากจะทำให้สิวอักเสบมีอาการรุนแรงกว่าเดิมและอาจเกิดการลุกลามจนทำให้เกิดสิวบริเวณใกล้เคียง ปัจจุบันนิยมใช้การกดสิวรักษาควบคู่ไปกับวิธีอื่น เช่น การทานยา
ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
เพราะสิวเห่อมีหลายประเภท วิธีรักษาของสิวแต่ละประเภทจึงแตกต่างกันออกไป ดังนั้น การไปปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อกำจัดสิวจึงเป็นวิธีรักษาสิวที่ดีที่สุด และได้ผลมากที่สุด
สำหรับคนที่ไม่สะดวกเดินทางไปพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญอาจจะด้วยทั้งระยะทาง และระยะเวลา ปัจจุบันมีแอป SkinX ที่รวบรวมแพทย์เฉพาะทางด้านผิวหนังมากกว่า 210 คน จากสถานพยาบาลชั้นนำทั่วประเทศมาไว้ในที่เดียว เพียงคุณดาวน์โหลดแอป ทำการนัดหมายเวลา เพียงเท่านี้ คุณก็สามารถปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อแก้ไขปัญหาสิวเห่อที่คอยทำลายความมั่นใจของคุณ โดยที่ไม่จำเป็นต้องออกจากบ้าน ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนก็ปรึกษาได้ง่ายๆ เพียงคลิกเดียว!
วิธีป้องกันสิวเห่อ ไม่ให้กลับมาอีก
ทำความสะอาดใบหน้า
ควรล้างหน้า 2 ครั้งต่อวัน หรือ ทุกครั้งที่ออกกำลังเสร็จและเมื่อเวลาที่มีเหงื่อออก หลังจากล้างหน้าแล้วเมื่อรู้สึกว่าผิวหนังมีความแห้ง หยาบกระด้าง แนะนำให้ใช้สกินแคร์ที่เพิ่มความชุ่มชื้น และไม่มีสารที่ก่อให้เกิดการอุดตัน
รับประทานอาหารที่ปราศจากการปรุงแต่ง
เพราะอาหารที่มีน้ำตาลสูง สามารถกระตุ้นให้สิวเห่อขึ้นมาได้ ดังนั้นควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลสูง เช่น ขนมปัง ข้าวขาว เส้นพาสต้า น้ำผลไม้ และน้ำอัดลม แนะนำให้หันไปบริโภคอาหารที่ปราศจากการปรุงแต่ง เพื่อลดปริมาณน้ำตาลในอาหาร ลดความเสี่ยงของการเกิดสิว อาหารที่แนะนำ ได้แก่
- ธัญพืช ขนมปังโฮลเกรน ข้าวกล้อง ข้าวโอ๊ต และคีนัว
- ผักและผลไม้
- พืชตระกูลถั่ว
- เนื้อสัตว์ที่ไม่ติดมัน
- อาหารทะเล
- สมุนไพรและเครื่องเทศต่างๆ
ดื่มน้ำให้เพียงพอ
ร่างกายของคนเราควรดื่มน้ำอย่างน้อย 8 แก้วต่อวัน เพื่อไม่ให้ร่างกายขาดน้ำ การที่ร่างกายเกิดสภาวะขาดน้ำจะทำให้ร่างกายผลิตน้ำมันส่วนเกินออกมาก และน้ำมันส่วนเกินที่ออกมาจะไปอุดตันรูขุมขนและทำให้เกิดสิวในที่สุด สำหรับคนที่ไม่ชอบดื่มน้ำเปล่า สามารถดื่มน้ำผลไม้แทนได้ แต่ควรเลือกน้ำผลไม้ที่มีน้ำตาลน้อย
พักผ่อนให้เพียงพอ
มีวิจัยที่บอกว่าคนที่นอนหลับพักผ่อนเพียงพอ มีโอกาสสิวเห่อน้อยกว่าคนที่พักผ่อนไม่เพียง การพักผ่อนไม่เพียงพอทำให้เกิดความเครียด และความเครียดเป็นอีกปัจจัยที่กระตุ้นให้สิวบุก ควรนอนพักผ่อนให้ได้อย่างน้อย 7 – 9 ชั่วโมงต่อวัน
จัดการกับความเครียด
ความเครียดทำให้ร่างกายผลิตน้ำมันออกมาเป็นจำนวนมาก เมื่อมีน้ำมันส่วนเกินมากเกินไปทำให้เกิดการอุดตันแล้วสิวเห่อในที่สุด นอกจากนี้ความเครียดยังส่งผลต่ออาการรุนแรงของสิว ให้มีอาการแย่ลงอีกด้วย ควรหากิจกรรมเพื่อผ่อนคลายตัวเองจากความเครียด เช่น การออกกำลังกาย, นั่งสมาธิ, ปลูกต้นไม้หรือทำกิจกรรมงานอดิเรกที่ชื่นชอบ
หลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้า
เพราะการสัมผัสใบหน้าบ่อยๆ จะทำให้เกิดการเสียดสี ระคายเคือง นอกจากนี้ หากคุณมีนิสัยที่ชอบสัมผัสใบหน้า แนะนำให้คุณล้างมือบ่อยๆและพยายามหากิจกรรมอย่างอื่นทำแทน เช่น จากการสัมผัสใบหน้าเปลี่ยนบีบมือเล่นแทน ถือเป็นการหลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้าโดยไม่จำเป็น ซึ่งอาจจะทำให้เกิดสิว และถือเป็นการบริหารกล้ามเนื้อมือไปด้วย
ทั้งนี้หากคุณกำลังประสบปัญหา “สิวเห่อขึ้นเต็มใบหน้า” ให้ลองสังเกตพฤติกรรมประจำวันว่าได้มีการเปลี่ยนหรือไม่ รวมไปถึงผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่ใช้ บางครั้งการที่สิวเห่ออาจจะเกิดจากการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมประจำวันหรือแพ้สารบางชนิด
สรุป
สิวเห่อเป็นปัญหากวนใจที่ต้องใช้ทั้งความอดทนและระยะเวลาในการรักษาสิว วิธีรักษาสิวเห่อ หรือ สิวบุกหน้าที่ดีที่สุดคือการไปปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อหาสาเหตุและหาวิธีแก้ไข สำหรับผู้ที่ไม่สะดวกเดินทางไปพบแพทย์ สามารถปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญผ่านแอป SkinX เพียงแค่คลิกเดียวก็สามารถแก้ไขปัญหาสิวที่กวนใจคุณได้
นอกจากการไปปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญแล้ว การปรับพฤติกรรมประจำวันที่ก่อให้เกิดสิวก็สามารถช่วยลดความรุนแรงและจำนวนลงได้ ควรนอนหลับพักผ่อนให้เพียง ทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และหมั่นดูแลความสะอาดอยู่ตลอด เพียงเท่านี้ก็จะสามารถช่วยให้คุณไม่เจอเหตุการณ์สิวเห่อขึ้นเต็มหน้าได้แล้ว
บทความนี้ได้รับการตรวจความถูกต้องของเนื้อหาโดยแพทย์เฉพาะทางด้านผิวหนังแล้ว
แหล่งอ้างอิงข้อมูลบางส่วน
Goh, C., Cheng, C., Agak, G., Zaenglein, A.L., Graber, E.M., Thiboutot, D.M., & Kim, J. (n.d.). Acneiform Disorders. Fitzpatrick’s Dermatology 9 TH Edition (1391-1404). McGraw-Hill Education.
Caplan, E. (2022, Feb 28). Why Am I Breaking Out? 8 Sneaky Causes of Acne (Plus How to Treat It). Healthline. https://www.healthline.com/health/beauty-skin-care/why-am-i-breaking-out
